ŞİRKET PSİKOLOĞU


İş yerlerinde stresi yönetemeyen, öfkesini kontrol edemeyen pek çok çalışan ve yönetici var. Stresi tanımlarsak; bireyin fiziksel ve ruhsal sınırlarının tehdit edilmesi ve zorlanması ile ortaya çıkan psikolojik bir durumdur. Uzun süre strese maruz kalan bir kişide kalp ve sindirim hastalıkları, migren gibi fiziksel hastalıklar, depresyon, uyku problemleri, kaygı ve tükenmişlik gibi psikolojik hastalıklar, sigara, alkol, madde bağımlılıkları, aşırı yemek ya da iştahsızlık, saldırganlık ve öfke patlamaları, dikkatsiz ve konsantrasyon düşüklüğü gibi davranışsal problem ve hastalıklar sıklıkla baş gösterir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’nün araştırmasına göre stresin tetiklemesiyle ortaya çıkan depresyon, 2020 yılında tüm yaş ve cinsiyetler için dünyayı tehdit eden en önemli 2. sağlık sorunu olmaya ulaşacağı öngörülmektedir. Günümüzde 15-44 yaş aralığında, her iki cinsiyette de şimdiden 2. sıraya yerleşmiştir. Stresin şirketlerdeki sonuçlarına baktığımızda performans düşüklüğü, işe devamsızlık ve işten ayrılmalar görülmektedir. Bu da uzun vadede şirketler için ciddi bir maddi kayba yol açmaktadır. 2008 yılında 821 şirkette işe devamsızlıkla ilgili yapılan bir araştırmada, %52’sinin stres ve mental hastalıklar, % 28 eklem ağrıları ve % 20sinin kanser nedeniyle olduğu bulunmuştur. Psikolojik danışmanlığın devlet tarafından karşılandığı Amerika’da depresyon gideri 33 milyar $’ı bulmuştur. Özellikle müşteriyle telefonla ya da yüz yüze iletişimin sıklıkla yaşandığı hizmet sektörü, çalışanlar için stresli bir ortamdır. Rekabetçi bir ortamı olan hizmet sektörü, hem değişime hızlı adapte olmayı hem de müşterilerinin ihtiyaç ve beklentilerini güler yüzle karşılamayı zorunlu kılar. Tanıdıkla yürüyen eski mantık müşteri profili artık profesyonel yaklaşmakta, en iyi hizmeti aldığı firmayı tercih etmektedir. Bir taraftan baskı ve hedef beklentilerinin yükseldiği iş koşulları bir taraftan evde bekleyen maddi ve manevi sorumluluklar hem kadın hem erkek çalışanların hayatla başa çıkmalarını zorlaştırmakta bu durum da onları stresin yarattığı hastalıklarla baş başa bırakmaktadır. Peki bu durumda şirketler ne yapabilir? Yaşanan maddi kayıpları gören ve bunun için önlem almaya çalışan şirketler, stres yönetimi eğitimi, motivasyon piknikleri, sosyal aktiviteler, çaylar, happy hourlar düzenlemeye başlamıştır. Ayrıca 50 personelin üzerindeki şirketlerde zorunlu hale gelen iş yeri hekimleri, gündelik rahatsızlıklarda destek olmak için hizmet verir. Onları dinler ve gerekli ilacı yazar. Ama görülen şudur ki fiziksel görülen pek çok rahatsızlığın temeli psikolojiktir ve iş yeri hekimlerine gelen pek çok çalışan iş yeri hekimleriyle dertleşme ihtiyacı içindedir. Görülen bu risk faktörlerini değerlendiren ve kalıcı çözümler bulmak isteyen şirketler günümüzde iş yeri psikologlarıyla çalışmaya başlamıştır. Ülkemizde sigorta tarafından karşılanmayan psikolojik destek hizmeti çalışanların kendilerini değerli hissetmelerini sağlar. Şirket psikologları İnsan Kaynakları departmanından bağımsız iş yeri hekimi mantığıyla çalışır, çalışanla arasında gizlilik esastır. Haftanın belli günlerinde iş yerine gelen psikologla görüşmek isteyenler öncesinde randevu alarak destek alırlar. Şirket psikoloğu, çalışanların iş-yaşam dengesini kurmada ve stresle başa çıkmalarında etkilidir. Çalışanın kendisiyle, eşiyle veya çocuğuyla ilgili sorunlarda ona destek verir. Çalışanlar arası ilişkilerin geliştirilmesi, motivasyon gibi konularda hizmet sağlar. Çalışanların ihtiyaç duyduğu eğitimlerin yapılması, çalışanların ailelerine yönelik çalışmalar, çalışanla üst yönetim arasındaki köprünün sağlanması şirket psikoloğunun görevleri arasındadır. Çalışanların psikolojik olarak başa çıkma becerilerini güçlendiren, bu sayede daha kontrollü ve dengeli olmalarını sağlayan psikologlar, uzun vadede şirket performansı ve maddi kazancı üzerinde olumlu etkilerini gösterir. Çalışanına değer veren vizyoner firma, holding ve bankalar iş yeri psikologlarıyla çalışmaktadır. Eğer siz de vizyoner bir firmaysanız şirket psikoloğunuz olarak size aşağıdaki çalışma alanlarında hizmet verebiliriz:

1) İŞYERİNDE STRES YÖNETİMİ

Konu Uygulama nasıl olabilir ? 

1 Stres kaynaklarının tespit edilmesi İş psikoloğu tarafından farklı departmanlarda stres kaynaklarının belirlenmesi, raporlanıp İnsan Kaynakları bölümüne verilmesi.
2 Belirlenen stres kaynaklarına karşı örgütsel olarak yapılabileceklerin belirlenmesi Her stres kaynağına karşı yapılması gerekenlerin, önerilerin iş psikologu tarafından listelenip İnsan Kaynakları bölümüne iletilmesi.
3 Stres belirtilerinin yoğun olduğu personelle bire bir görüşmeler yapılması Her hafta işyeri hekimi veya yöneticiler tarafından, stres belirtileri tespit edilen personel isimlerinin iş psikoloğuna bildirilmesi sonucu, görüşmeler yapılıp stresle başa çıkma tekniklerinin öğretilmesi.
4 İşyerinde stres yönetimi eğitim programı yapılıp uygulanması Departmanlara göre yapılacak programla stres yönetimi eğitimlerinin, iş psikoloğu tarafından verilmesi.

2) İŞYERİNDE BASİT PSİKOTERAPİ

Konu Uygulama nasıl olabilir ?

1 Depresyon geçiren personelin terapisi İşyeri hekimi tarafından depresyon geçirdiği tespit edilen veya, tedavisini gören personelin onayı alındıktan sonra iş psikoloğuna bildirilmesi ve iş psikologu tarafından belirlenen gün ve saatlerde depresyona yönelik terapinin uygulanması.
2 Anksiyete- fobisi olan personelin terapisi İşyeri hekimi tarafından anksiyete (kaygıdurum bozukluğu), fobi (uçak- kapalı yer korkusu vb) olan personelin onayı alındıktan sonra iş psikoloğu tarafından belirlenen gün ve saatlerde anksiyete- fobiye yönelik terapinin uygulanması.
3 Madde kullanım bozukluğu (ilaç- alkol vb) olan personelin terapisi Yöneticisi tarafından madde kullanımı (alkol kullanımı) nedeniyle işini aksattığı belirtilen personelin veya işyeri hekimi tarafından madde kullanım bozukluğu tespit edilen personelin iş psikoloğu tarafından değerlendirilip, gerekli yardımın sağlanması.

3) İŞYERİNDE SALDIRGANLIK- ÇATIŞMA- MOBBING KONULARI

Konu Uygulama nasıl olabilir ?

1 İşyerinde saldırganlık. İşyerinde saldırgan davranışları tespit edilen personelin iş psikoloğuna bildirilmesi sonucu personelle görüşmeler yapılması.
2 Personel arasında süregelen çatışmalar. Yöneticiler veya insan kaynakları tarafından iş psikoloğuna bildirilen çatışmalarla ilgili olarak çatışmanın tarafı personelle görüşmeler yapılıp çözüm üretilmesi.
3 Mobbing (İşyerinde taciz). Mobbing iddialarının insan kaynakları veya hukuk bürosu tarafından iş psikoloğuna bildirilmesi sonucu ilgili taraflarla görüşülüp çözüm üretilmesi.

4) İŞYERİNDE YAŞAM OLAYLARINDAN KAYNAKLANAN PSİKOLOJİK SORUNLAR

Konu Uygulama nasıl olabilir ?

1 Kayıp- yas yaşayan personel. Bir yakınını kaybeden ve bu nedenle yas yaşadığı tespit edilen personelin, iş psikoloğuna bildirilmesi sonucu personelle görüşmeler yapılması ile personelin bu süreci atlatmasına yardımcı olunması.
2 Boşanma sürecindeki personel. Ayrılık veya boşanma süreci yaşayan bu nedenle iş süreçleri etkilenen personelin isteği halinde iş psikoloğu ile görüşmeler yapılması.
3 Kanser veya kronik hastalık tespit edilen personel. Kronik bir hastalık veya kanser olduğu tespit edilen personelin onayı halinde, işyeri hekimi tarafından iş psikoloğuna bildirilmesi ile, görüşme ile personelin bu süreci atlatmasına yardımcı olunması.

5) İŞ GÜVENLİĞİ ALANI

Konu Uygulama nasıl olabilir ?

1 İş kazalarının azaltılması. İş kazalarının çok olduğu bölüm veya lokalizasyonlarda iş psikoloğu buradaki personelle görüşebilir.
2 Sürekli iş kazası yapan personel. Sürekli iş kazası yapan personelle iş psikoloğu görüşerek psikolojik durumunu değerlendirebilir.

6) ÇALISAN TUTUMLARI VE İŞ DOYUMU ALANI

Konu Uygulama nasıl olabilir ?

1 Örgütsel özdeşim, tükenmişlik, yaşlanma ve emeklilik, istifalar. İnsan kaynakları bölümü talebi ile iş psikologu tarafından görüşmeler ile çözüm önerileri getirilir.