DİKKAT EKSİKLİĞİ VE Aslında onlar hep vardı ama biz onları şimdi daha çok konuşur
olduk. Pek çoğu yıllarını ‘başarısız öğrenci’ damgasıyla geçirdi ve belki de
eğitim hayatını hiçbir zaman sevemedi. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, çocukken tedavi
edilmediğinde 60% oranında yetişkinlikte toparlanma gösterse de pek çok kişi
hayatı boyunca bu problemle yaşamaya ve ‘mağdur’ olarak kalmaya devam
ediyor. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, aslında okul öncesi
dönemde sinyallerini vermeye başlasa da okul hayatıyla birlikte derslerde
oturmak ve öğrenmek zorunda kalan çocuk problem yaşamaya başlar. Normal bireylerde dikkat mekanizması otomatik olarak devreye girer.
Fakat dikkat eksikliği yaşayan çocuklarda bu mekanizma farklı işler. Beynin
dikkat ve öğrenme bölgesi olan frontal loblarındaki nöronlar yeterince
aktive değildir. Bu yüzden dikkatleri dalgalıdır ve öğrenme ortamlarında
tutarsız performans gösterirler. Öğretmenleri ve ebeveynleri ‘bilerek’
yaptığını, istediğinde yapabildiğini söyleseler de aslında istemsiz olarak
dikkatlerini kontrol etmekte güçlük yaşarlar. Okulda en tipik belirtileri; Dikkat eksikliği yaşayan çocuklarda okul sorunları, öğrenme
bozuklukları, davranış bozuklukları, karşıt olma/ karşıt gelme bozukluğu ve
arkadaşlarıyla uyum problemi sıklıkla görülür. Bu çocuklarda öfke kontrolü
problemi de yaşandığından anne babalarını epey zorlar tükenmiş duygusu
yaşatırlar. Yaşadıkları problemler; DEHB çocuklar özel çocuklardır, ‘özel’ bir çocuğa sahip olmak
‘özel’ bir ebeveyn olmayı gerektiriyor. Özel bir ebeveyn olmak için de 3
kural vardır; SABIR, YARATICIK VE İSTİKRAR. Şimdi bir düşünün… Kişilik olarak ne kadar sabırlı birisiniz? Sabrınızın sınandığı
zamanlarda nasıl bir tepki veriyorsunuz? Bu tepki kendi anne babanızın
tepkisine ne kadar benziyor? Ne kadar yaratıcısınız? Yeni nesil, folik asitler sayesinde daha
zeki ve algıları daha açık. Bu nesil sorularıyla ve istekleriyle sizi
zorluyor. Ne kadar esnek ve gelişime açıksınız? Hayal gücünüzü ve
sezgilerinizi eğer çocuklukta bıraktıysanız onlarla anlaşmak için onlardan
birkaç adım önde olmak zorundasınız. Eski usuller artık işlemiyor. Ve koyduğunuz bir kuralı ne kadar istikrarlı bir şekilde
sürdürüyorsunuz? Onun tutturmalarına, ısrarlarına rağmen net ve kararlı
davranabiliyor musunuz? Dikkat eksikliği 80% genetiktir ve büyük ihtimal sizde ya da
eşinizde de vardır. Eğer çocuk evdeki modellerinden birinden sürekli
unutkanlık, dağınıklık, hareketlilik ve sabırsızlık gözlemleyerek büyüyorsa
zaten mayasında da olan bir çocuktan farklı davranmasını nasıl
bekleyebiliriz? Eğer sizde ya da eşinizde dikkat eksikliği, öfke kontrolü problemi
ya da anksiyete gibi herhangi bir problem varsa mutlaka kendiniz için de bir
uzman desteği alın. Aile bir sistemdir ve bireyler birbirini etkiler. Bir
problemin düzelmesini istiyorsak tek kişinin çabasıyla değişim gerçekleşmez.
Bir takım olduğumuz ve birbirimize kenetlendiğimiz sürece değişim mümkündür. Ailedeki bir kayıp, boşanma, arkadaş problemleri gibi çocuğun
hayatını etkileyen her şey dikkat eksikliği olarak gözlemlenebilir. O
yüzden; *Öncelikle çocuğunuzun ihtiyacının ne olduğunu sorgulayın.
Duygularını ifade etmesine izin verin. Belki de ihtiyacı olan sevgi ve
dokunulmaktır. Pek çok çocukta ilginin ve güvenin neler değiştirdiğine şahit
oldum. *Çocuğunuzun güçlü yönlerinin farkında olun. Hep eleştirilen bu
çocuklar aslında yaratıcı, girişken, risk alabilen, enerji dolu, hoşgörülü
ve merhametlidirler. Sporda başarılı olurlar. Onu güçlü yönlerini
kullanabileceği alanlara yönlendirin. Başarıyı bir kere tattığında bu onun
kendine olan güvenine iyi gelecektir. Sıkılsa da devam etmesi konusunda onu
cesaretlendirin. *Dikkat eksikliği özellikle hiperaktivite de varsa sizi gerçekten
yorar ve zorlar. Ama sürekli eleştirildiğinizi düşünün. Ne hissederdiniz?
Onun yaptığı olumlu davranışları görün ve takdir edin. Son olarak da okuldaki öğretmenleri, eşiniz ve çocuğunuzla
işbirliği içinde olun. Suçlu aramanın kimseye faydası yok. Pozitif ve yapıcı
olun ve ne yaşandıysa şu anda kalarak onu çözmeye odaklanın… Uzman desteği almadan dikkat eksikliğini tedavi etmek mümkün
değildir. Ama hiçbir tedavi de aile dahil olmadan mümkün değildir unutmayın… PLAY ATTENTİON
|